Pytania

  • Kiedy dopuszczalna jest praca w godzinach nadliczbowych?
  • Jakie są ograniczenia dotyczące świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych?

Podstawa prawna

Art. 131, art. 132, art. 151 Kodeksu Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.), art. 20 ust. 3-4ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, (Dz.U. Nr 92, poz. 879 ze zm.)

 

Przyczyny uzasadniające pracę w godzinach nadliczbowych

Przepis art. 151 § 1 zd. 2 k.p. stanowi, że praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie:

  1. konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
    • Ustawodawca nie wprowadza ograniczeń (limitów), jeżeli praca w godzinach nadliczbowych jest wykonywana ze względu na prowadzenie akcji ratowniczej.
    • Praca powinna być kontynuowana aż do skutku.
  2. szczególnych potrzeb pracodawcy.
    • ,,Przez »szczególne potrzeby« należy rozumieć okoliczności nie dające się w zasadzie z góry przewidzieć” (L. Florek, Prawo pracy, wyd. 14, Warszawa 2012, s. 175). Nie mogą być to zwykłe potrzeby związane np. z prowadzeniem działalności gospodarczej.

 

Limit godzin nadliczbowych

Limit godzin nadliczbowych przepracowanych w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego

Przepis art. 151 § 3 k.p. stanowi, że liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym.

W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalania regulaminu pracy, jest dopuszczalne ustalenie innej liczby godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym (art. 151 § 4 k.p.)

Limit godzin nadliczbowych przepracowanych PRZEZ KIEROWCĘ w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego

Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych przez kierowcę w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy nie może przekroczyć 260 godzin w roku kalendarzowym. Dopuszczalne jest ustalenie innej liczby godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym w układzie zbiorowym lub w regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalania regulaminu pracy (art. 20 ust. 3-4 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców, Dz.U. Nr 92, poz. 879 ze zm.).

Limit godzin nadliczbowych przepracowanych w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy w ciągu tygodnia i w ciągu doby

Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym.Ograniczenie to niedotyczy jednak pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy (art. 131 k.p.).

Ponadto pracownikowi przysługuje prawo do co najmniej 11 godzinnieprzerwanego odpoczynku w ciągu doby (art. 132 § 1 k.p.). Nie dotyczy to jednak pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy (art. 132 § 2 pkt 1 k.p.). 

Informacja o godzinach nadliczbowych w świadectwie pracy

ŚWIADECTWO PRACY: informacja o godzinach nadliczbowych przepracowanych w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego.

,,Ponieważ maksymalna liczba godzin nadliczbowych jest określona niezależnie od zmiany zatrudnienia w ciągu roku kalendarzowego, to pracodawca powinien zamieścić w świadectwie pracy informację o liczbie godzin nadliczbowych, które pracownik przepracował w danym roku kalendarzowym” (M. Nałęcz, w: Kodeks pracy. Komentarz, red. W. Muszalski, wyd. 6, Warszawa 2007, s. 370).

 



opracowanie: Natalia Grunwald (09.2013) studentka IV roku prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu,seminarzystka z prawa karnego, zainteresowania naukowe: prawo karne, prawo pracy, prawo gospodarcze, członek i sekretarz Studenckiego Koła Prawa Pracy od 2012 r.

opieka merytoryczna: dr Marzena Szabłowska