W jakim wymiarze przysługuje urlop wypoczynkowy?

Podstawa prawna

Zagadnienia dotyczące wymiaru urlopu wypoczynkowego uregulowane zostało w art. 152 - 158 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) oraz w art. 19 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010r. Nr 214, poz. 1407 ze zm.).

Wymiar urlopu wypoczynkowego

 

Wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi 20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat. Jeżeli natomiast staż pracy wynosi co najmniej 10 lat, pracownik nabywa się prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni.

Dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy wymiar urlopu zostanie ustalony proporcjonalnie do jego czasu pracy (podstawa wymiaru urlopu to w zależności od sytuacji 20 bądź 26 dni). Niepełny dzień urlopu zostanie mu zaokrąglony w górę do pełnego dnia.

W przypadku pracownika zatrudnionego na czas określony, krótszy niż okres 1 roku kalendarzowego, wymiar urlopu wypoczynkowego jest wprost proporcjonalny do okresu, na który dana osoba została zatrudniona (jest to tzw. urlop proporcjonalny).

 

Od czego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego?

Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od okresów zatrudnienia danego pracownika. Ponadto do okresu pracy wlicza się czas nauki.

Do okresu pracy wliczamy okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy (art. 154¹ § 1 k.p.).

W przypadku jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy (art. 154¹ § 2 k.p.). Niesumuje się natomiast okresów jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy – przypadających w tym samym czasie.

Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, wliczamy czas nauki. Jeżeli ktoś ukończył:

• zasadniczą lub inną równorzędną szkołę zawodową, do okresu pracy wlicza się przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata;
• średnią szkołę zawodową – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat;
• średnią szkołę zawodową dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
• liceum ogólnokształcące – 4 lata;
• szkołę policealną – 6 lat;
• szkołę wyższą – 8 lat*.

* W przypadku ukończenia szkoły wyższej do okresu pracy wlicza się zawsze 8 lat, bez względu na to, czy skończyliśmy studia magisterskie pięcioletnie czy licencjackie trzyletnie. Nie ma znaczenia, w jakiej uczyliśmy się placówce oraz w jakim trybie (studia stacjonarne czy też niestacjonarne).

Uzależnienie wymiaru urlopu od uzyskanego wykształcenia ma stanowić swoistą zachętę do dalszego dokształcania się pracowników. Ma także służyć wyrównywaniu uprawnień urlopowych tych osób, które później podjęły pracę, ponieważ się kształciły.

Podkreślić należy, iż powyższe okresy nauki się nie sumują. Jednakże osoba, która jednocześnie pracowała i uczyła się, może sobie wybrać korzystniejszą opcję urlopową.

Przykład:

Ewa W. ukończyła liceum ogólnokształcące. W tym samym roku rozpoczęła studia prawnicze (jednolite studia magisterskie, studia niestacjonarne). Wraz z rozpoczęciem studiów podjęła pracę u pracodawcy X. Po ukończeniu studiów Ewa W. była zatrudniona u pracodawcy X jeszcze przez rok. Następnie została zatrudniona przez pracodawcę Y. W  jakim wymiarze będzie jej przysługiwał urlop wypoczynkowy u pracodawcy Y?

W zależności od wybranego przez nią wariantu (lat pracy czy studiów), będzie przysługiwał jej urlop wypoczynkowy w wymiarze:

Wariant I – 20 dni

Okres pracy (od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego) wynosi 9 lat*.

*8 lat (ukończone studia wyższe) + 1 rok (zatrudnienie w ramach stosunku pracy) = 9 lat

Wariant II – 26 dni

Okres pracy (od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego) wynosi 10 lat**.

*4 lata (liceum ogólnokształcące) + 6 lat (zatrudnienie w ramach stosunku pracy) = 10 lat

Prawo do urlopu uzupełniającego

Pracownikowi, który wykorzystał urlop wypoczynkowy za dany rok kalendarzowy, a następnie uzyskał w ciągu tego roku prawo do urlopu w wyższym wymiarze, przysługuje urlop uzupełniający.

Prawo do dodatkowego urlopu (przepisy szczególne)

Uprawnienie do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych mają osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (art. 19 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, tekst jedn.: Dz.U. z 2010r. Nr 214, poz. 1407 ze zm.).

 

---

opracowanie: Agnieszka Theil (30.11.2012) Studentka IV roku stacjonarnych studiów prawniczych na WPiA w Toruniu. Seminarzystka w Katedrze Postępowania Cywilnego. Od 2012r. jest członkiem Studenckiego Koła Prawa Pracy, w którym pełni funkcję Wiceprezesa.

opieka merytoryczna: dr Marzena Szabłowska