Pytania

  • Czy pracownik może zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego?
  • Kiedy pracownik nabywa prawo do pierwszego i kolejnych urlopów wypoczynkowych?

Podstawa prawna

Art. 152 – 173 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

Prawo do urlopu wypoczynkowego oraz prawo do wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego

Przepis art. 152 § 1 k.p. stanowi, że pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Za czas tego urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym samym czasie pracował. Zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadku znacznego wahania wysokości wynagrodzenia okres ten może być przedłużony do 12 miesięcy (art. 172 k.p.).

Pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego oraz wypłacić wynagrodzenie za ten okres. Pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym samym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 k.p.). Urlop wypoczynkowy niewykorzystany w tym terminie powinien zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p.).

Zakaz zrzeczenia się prawa do urlopu wypoczynkowego

Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu wypoczynkowego (art. 152 § 2 k.p.). ,,Oświadczenie pracownika o rezygnacji z przysługującego mu urlopu wypoczynkowego (zarówno nabytego, jak i przysługującego w przyszłości), nie rodzi żadnego skutku prawnego. (…) Niemożliwa jest ponadto zamiana urlopu na ekwiwalent pieniężny w drodze porozumienia pracownika z pracodawcą” (M. Nałęcz, w: Kodeks pracy. Komentarz, red. W. Muszalski, wyd. 6, Warszawa 2007, s. 706).

Nabycie prawa do pierwszego i kolejnych urlopów wypoczynkowych

,,Nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego następuje z chwilą spełnienia określonych – odmiennie dla roku kalendarzowego, w którym pracownik podejmuje pracę po raz pierwszy oraz dla następnych lat kalendarzowych – przesłanek. Obecnie, jedynym warunkiem decydującym o uzyskaniu prawa do urlopu jest uprzednie przepracowanie przez pracownika określonego czasu” (M. Nałęcz, w: Kodeks pracy …, j.w., s. 709).

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego mu po przepracowaniu roku (art. 153 § 1 k.p.).

Prawo do kolejnych urlopów wypoczynkowych pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.

 



opracowanie: Agnieszka Theil (30.11.2012) Studentka IV roku stacjonarnych studiów prawniczych na WPiA w Toruniu. Seminarzystka w Katedrze Postępowania Cywilnego. Od 2012r. jest członkiem Studenckiego Koła Prawa Pracy, w którym pełni funkcję Wiceprezesa.

opieka merytoryczna: dr Marzena Szabłowska