Pytania

  • Kiedy pracownik ma obowiązek świadczyć pracę w godzinach nadliczbowych?

Podstawa prawna

Art. 100 § 1,art. 100 § 2 pkt 4 Kodeksu Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.)

Pracowniczy obowiązek pracy w godzinach nadliczbowych

Pracownik jest obowiązany świadczyć pracę w godzinach nadliczbowych. Obowiązek ten wywodzony jest z art. 100 § 1 k.p. (przepis ten stanowi, że pracownik obowiązany jest stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę) oraz z art. 100 § 2 pkt 4 k.p., z którego wynika pracowniczy obowiązek dbania o dobro zakładu pracy (por. L. Florek, Prawo pracy, wyd. 14, Warszawa 2012, s. 174).

  • „Odmowa pracy w nadgodzinach stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych i może stanowić podstawę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika” (E. Szemplińska, Konsultacje i wyjaśnienia, PiZS 1996, Nr 7-8, s.71).
  • Pracowniczy obowiązek świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych nie ma jednak bezwzględnego charakteru. Pracownik może odmówić, gdy polecenie pracy jest oczywiście bezprawne, wydane wbrew bezwzględnego zakazowi świadczenia takiej pracy przez pracownika szczególnie chronionego, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Polecenie służbowe dotyczące świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych

Polecenie może być wydane w jakikolwiek sposób, przez każde zachowanie się przełożonego, które w sposób dostateczny ujawnia jego wolę.

Polecenie świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych wiąże pracownika również wtedy, gdy zlecono mu pracę innego rodzaju niż umówiona (wyrok SN z 1.07.1990r., I PRN 7/90, PS 1992, Nr 2).

Świadczenie pracy w godzinach nadliczbowych bez polecenia służbowego

Pracownik może wykonywać pracę w godzinach nadliczbowych bez polecenia służbowego, jeżeli jest to uzasadnione istnieniem realnej potrzeby lub interesu pracodawcy (wyrok SN z 7.02.2001r., I PKN 244/00). W literaturze przedmiotu podkreśla się, że praca w godzinach nadliczbowych może być wykonywana także z inicjatywy pracownika, lecz przynajmniej za dorozumianą zgodą pracodawcy (L. Florek, Prawo …, j.w., s. 174).

 



opracowanie: Natalia Grunwald (09.2013) studentka IV roku prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu,seminarzystka z prawa karnego, zainteresowania naukowe: prawo karne, prawo pracy, prawo gospodarcze, członek i sekretarz Studenckiego Koła Prawa Pracy od 2012 r.

opieka merytoryczna: dr Marzena Szabłowska