W jakim terminie, w jakim miejscu i w jaki sposób powinno być wypłacane wynagrodzenie za pracę?

Podstawa prawna

Przepisy regulujące materię ochrony wynagrodzenia za pracę znajdują się w artykułach od 84 do 91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (tekst jednolity Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 ze zm.).  O obowiązku pracodawcy stanowi art. 94 pkt 5 kodeksu pracy, a o jego odpowiedzialności art. 282 k.p.

Obowiązek pracodawcy

Przepisy dotyczące ochrony wynagrodzenia za pracę odnoszą się wyłącznie do świadczeń wynikających ze stosunku pracy tj. zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania czy spółdzielczej umowy o pracę, a nie np. umowy zlecenia czy umowy o dzieło. Zgodnie z art. 94 pkt. 5 k.p. do obowiązków pracodawcy należy terminowe i prawidłowe wypłacanie wynagrodzenia. Pracodawca ma obowiązek je wypłacić za pracę wykonaną, w wyjątkowych przypadkach także za pracę niewykonaną. Pracownikowi przysługuje roszczenie o wypłatę wynagrodzenia.

Sankcje za niewywiązywanie się pracodawcy z obowiązków

Za nienależyte wywiązywanie się z tego obowiązku przepisy prawa przewidują sankcje. Jeżeli wynagrodzenie nie zostało wypłacone w terminie z powodów leżących po stronie pracodawcy, popada on w zwłokę. W takim przypadku pracownikowi przysługuje żądanie wykonania zobowiązania, ale również żądanie naprawienia wynikłej z tego powodu szkody.

Będzie to taka sytuacja, gdy np. z powodu braku pieniędzy pracownik nie mógł w terminie uregulować rachunku za telefon i z tego powodu zostały naliczone odsetki.

Niewypłacanie w sposób prawidłowy i terminowy należnego pracownikowi wynagrodzenia zgodnie art. 282 §1 pkt 1 k.p. stanowi ponadto wykroczenie przeciwko prawom pracownika, które może skutkować nałożeniem grzywny w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł. Złośliwe lub uporczywe łamanie tych przepisów będzie prowadziło do odpowiedzialności karnej.

Nieprzestrzeganie przepisów powoduje po stronie pracodawcy obowiązek zapłaty odsetek za opóźnienie. Na podstawie art. 481 §1 kodeksu cywilnego (w zw. z art.300 k.p.) odsetki należą się pracownikowi za cały czas opóźnienia, chociażby nie poniósł szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca nie ponosi odpowiedzialności

Termin, miejsce i czas wypłaty wynagrodzenia

Najczęściej są ustalone w regulaminie pracy, ale prawo dopuszcza uregulowanie tej kwestii w innych aktach, np. układach zbiorowych pracy. Możliwe jest odmienne umówienie się co do terminu i miejsca wypłaty wynagrodzenia.

Termin wypłaty wynagrodzenia za pracę

Wynagrodzenie powinno być wypłacane conajmniej raz w miesiącu, w stałym i uzgodnionym z góry terminie. Nie może nastąpić to później niż do 10. dnia następnego miesiąca. Kodeks pracy przewiduje jednak dwa wyjątki:

  1. Wynagrodzenie zależne od ilości pracy wypłaca się zaliczkowo w ostatnim dniu miesiąca, a całą kwotę niezwłocznie później, po ustaleniu należnego wynagrodzenia.
  2. Wynagrodzenie należne za dłuższe okresy niż jeden miesiąc wypłaca się w terminach ustalonych w odpowiednich przepisach płacowych.

Jeśli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia jest dniem ustawowo wolnym od pracy, wypłaca się je w dniu poprzednim.

Miejsce wypłaty wynagrodzenia za pracę

Miejsce w którym dokonuje się wypłaty wynagrodzenia za pracę powinno być ustalone w regulaminie pracy lub innych przepisach prawa pracy. Strony mogą umówić się inaczej. Najczęściej będzie to zakład pracy.

Sposób wypłaty wynagrodzenia za pracę

Wypłatę wynagrodzenia dokonuje się gotówce. Odstępstwo od tej reguły stanowi, że jest możliwe częściowe spełnienie wynagrodzenia w innej formie, ale tylko wtedy gdy przewidują to ustawowe przepisy prawa pracy lub układ zbiorowy pracy. Mogą to być deputaty, albo inne świadczenia rzeczowe. Niedozwolone jest zastępowanie nimi wynagrodzenia za pracę. Co do zasady pracownik dostaje pieniądze „do ręki”, ale możliwy jest inny sposób, np. przelew na konto, ale tylko po uprzednim wyrażeniu zgody przez pracownika na taki sposób wypłaty lub gdy układ zbiorowy pracy tak stanowi. Pracownik może także na podstawie pełnomocnictwa upoważnić inną osobę do odbioru wynagrodzenia. Na żądanie pracownika, pracodawca jest zobowiązany udostępnić do wglądu dokumenty, na których podstawie zostało obliczone jego wynagrodzenie.

 



opracowanie: Łukasz Grochowski (04.09.2013) Student IV roku stacjonarnych studiów prawniczych na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół prawa konstytucyjnego i prawa pracy. Od 2011 roku jest aktywnym członkiem Studenckiego Koła Prawa Pracy.

opieka merytoryczna: dr Marzena Szabłowska